Jeżeli jesteś pacjentem UE lub EOG, możesz korzystać ze świadczeń zdrowotnych w Polsce w ramach dwóch odrębnych unijnych systemów prawnych:

  • przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego

albo

  • dyrektywy transgranicznej, której przepisy na poziomie krajowym znajdują się w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej.

Oba systemy umożliwiają pacjentom dostęp do opieki zdrowotnej w Polsce, jednak różnią się w zakresie:

  • finansowania
  • procedur administracyjnych
  • elastyczności wyboru miejsca leczenia.

Masz prawo do wyboru sytemu, z którego będziesz korzystać. Każdy system rządzi się odmiennymi prawami i nakłada różne obowiązki na korzystające z niego osoby. Dlatego przed skorzystaniem z leczenia za granicą dokładnie zapoznaj się z obowiązującymi zasadami.

Przeanalizuj zalety i wady każdej z opcji. Weź pod uwagę swoją sytuację zdrowotną i finansową. Pozwoli Ci to podjąć świadomą i korzystną decyzję.

Zestawienie możliwości oferowanych przez oba systemy

Przepisy o koordynacji

Dyrektywa transgraniczna

Przepisy prawne

Rozporządzenie PE i Rady (WE) nr 883/2004

Rozporządzenie PE i Rady (WE) nr 987/2009

Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej

  • oraz, w związku z tym, że 31 stycznia 2020 r. Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej opuściło Unię Europejską:

Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej

Umowa o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony

Dyrektywa transgraniczna

Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej

Ustawa implementująca dyrektywę transgraniczną

 

 

 

 

 

Osoby uprawnione do korzystania ze świadczeń zdrowotnych

Osoby, które:

  • mają prawo do świadczeń zdrowotnych, zgodnie z ustawodawstwem jednego z państw UE/EFTA lub Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej
  • mieszkają lub przebywają czasowo w Polsce
  • mają wymagane dokumenty.

Osoby, które:

  • mają prawo do świadczeń zdrowotnych, zgodnie z ustawodawstwem jednego z państw UE lub EOG
  • mieszkają lub przebywają czasowo w Polsce.

 
 Warunki, które trzeba spełnić, aby otrzymać świadczenia zdrowotne
  • Pacjent UE lub EOG nie zadeklarował wyraźnie, że chce korzystać ze świadczeń w ramach opieki transgranicznej.
  • Pacjent UE, EFTA lub Zjednoczonego Królestwa przebywa czasowo w Polsce i okazał dokument uprawniający go do korzystania ze świadczeń zdrowotnych w Polsce, a leczenie mieści się w zakresie świadczeń, które mu przysługują.
  • Pacjent UE, EFTA lub Zjednoczonego Królestwa mieszka w Polsce i:
    • został pozytywnie zweryfikowany w systemie e-WUŚ

lub

    • ma poświadczenie rejestracji w oddziale wojewódzkim NFZ odpowiedniego dokumentu uprawniającego.

Pacjent UE lub EOG wyraźnie zadeklarował, że chce korzystać ze świadczeń w ramach opieki transgranicznej.

Zakres przysługujących świadczeń zdrowotnych

Świadczenia niezbędne ze wskazań medycznych

Przysługują pacjentom UE, EFTA lub Zjednoczonego Królestwa, którzy przebywają czasowo w Polsce.

Dotyczą leczenia, które:

  • stało się konieczne w czasie tego pobytu
  • było niemożliwe do przewidzenia przed wyjazdem
  • jest dostosowane do przewidywanego czasu pobytu
  • konieczność jego udzielenia spowodowana została:
    • nagłą chorobą, w tym niespodziewanym pogorszeniem choroby przewlekłej
    • wypadkiem, np. komunikacyjnym.

O tym, czy dane świadczenie jest niezbędne, zawsze decyduje lekarz w Polsce.

Pacjent musi okazać:

  • Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ)

lub

  • certyfikat tymczasowo zastępujący EKUZ.

Świadczenia w pełnym zakresie

Przysługują pacjentom, którzy mieszkają w Polsce (są rezydentami UE, EFTA lub Zjednoczonego Królestwa) i:

  • zostali pozytywnie zweryfikowani w systemie e-WUŚ

lub

  • posiadają poświadczenie rejestracji w oddziale wojewódzkim NFZ odpowiedniego dokumentu uprawniającego.

O zakresie tych świadczeń oraz warunkach ich uzyskiwania decyduje ustawodawstwo polskie.

Pacjentów tych obowiązują takie same zasady jak pacjentów polskich, m.in.:

  • wymóg skierowania
  • czas oczekiwania na udzielenie świadczenia.

Leczenie planowane w Polsce

Umożliwia pacjentom UE, EFTA lub Zjednoczonego Królestwa opiekę medyczną na podstawie dokumentu S2/E112.

Odbywa się na takich samych zasadach finansowych, jakie dotyczą pacjentów polskich.

Pacjent musi uzyskać uprzednią zgodę instytucji ubezpieczeniowej państwa ubezpieczenia.

Świadczenia z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej

Przysługują pacjentom UE, EFTA lub Zjednoczonego Królestwa na podstawie dokumentu DA1/E123 wyłącznie w związku z leczeniem skutków wypadku przy pracy i choroby zawodowej.

 

Świadczenia gwarantowane zgodnie z ustawodawstwem państwa ubezpieczenia.

Pacjent UE lub EOG może z nich korzystać w Polsce gdy:

  • uzyskanie świadczeń jest celem jego pobytu

albo

  • konieczność ich udzielenia powstała już w czasie pobytu w Polsce.

Nie dotyczy:

  • obowiązkowych szczepień ochronnych
  • opieki długoterminowej, jeżeli jej celem jest wspieranie osób potrzebujących pomocy w zakresie wykonywania rutynowych czynności życia codziennego
  • przydziału i dostępu do narządów przeznaczonych do przeszczepów.

Pacjent UE lub EOG korzystający ze świadczeń zdrowotnych w Polsce w ramach transgranicznej opieki zdrowotnej powinien:

  • być traktowany jak pacjent prywatny
  • otrzymać opiekę zdrowotną na takich samych zasadach, jak każdy inny pacjent prywatny korzystający z usług danej placówki medycznej lub apteki.

 

Dokumenty wymagane do potwierdzenia prawa do świadczeń

Dokumenty potwierdzające prawo do leczenia, które musisz okazać w Polsce, aby skorzystać ze świadczeń zdrowotnych:

  • Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), a w razie braku certyfikat tymczasowo zastępujący EKUZ – świadczenia niezbędne
  • Dokument S1/S072/E106/E109/E120/E121 – pełen zakres świadczeń
  • Dokument S2/E112 – leczenie planowane
  • Dokument DA1/E123 – leczenie planowane związane z wypadkiem przy pracy lub choroba zawodową
  • Dokument S3 – kontynuacja leczenia dla emerytowanego pracownika przygranicznego.

Jeżeli nie przedstawisz wymaganych dokumentów musisz liczyć się z koniecznością opłacenia całkowitych kosztów leczenia bezpośrednio w placówce medycznej.

Przed skorzystaniem z leczenia w Polsce powinieneś pozyskać informacje dotyczące:

  • warunków zwrotu kosztów leczenia w państwie ubezpieczenia
  • niezbędnych dokumentów, które będziesz musiał przedstawić, jeśli zawnioskujesz o zwrot.

Szczegółowych informacji udzielają Krajowe Punkty Kontaktowe w państwach UE i EOG

Placówki medyczne i apteki, z których może korzystać pacjent

Wyłącznie placówki medyczne, które:

  • udzielają świadczeń zdrowotnych w ramach publicznego systemu opieki zdrowotnej działającego w Polsce

lub

  • mają umowę z NFZ na udzielanie świadczeń zdrowotnych.

Informacji o tym, czy wybrana placówka medyczna działa w ramach publicznego systemu opieki zdrowotnej, udziela:

Wszystkie placówki medyczne, które:

• działają w ramach lub poza publicznym systemem opieki zdrowotnej w Polsce

• mają prawo do prowadzenia działalności leczniczej zgodnie z ustawodawstwem polskim.

Informacji o tym, czy wybrana placówka medyczna działa w ramach publicznego systemu opieki zdrowotnej, udziela:

• NFZ

• Krajowy Punkt Kontaktowy

• placówka medyczna

Ważne:

jeżeli pacjent UE lub EOG skorzystał ze świadczenia zdrowotnego w placówce prywatnej, czyli działającej poza publicznym systemem opieki zdrowotnej, to podstawę prawną mogą stanowić jedynie przepisy oparte na dyrektywie transgranicznej.

Koszty świadczeń zdrowotnych

Koszty świadczeń zdrowotnych udzielonych pacjentom UE, EFTA lub Zjednoczonego Królestwa w Polsce pokrywają instytucje ubezpieczenia zdrowotnego w państwie ubezpieczenia.

Pacjent pokrywa tylko ewentualne koszty wkładu własnego lub współpłacenia, czyli:

  • koszty leczenia, które zgodnie z polskim prawem pokrywa każda ubezpieczona osoba we własnym zakresie.

W wyjątkowych sytuacjach pacjent UE, EFTA lub Zjednoczonego Królestwa jest zobowiązany do pokrycia kosztów swojego leczenia bezpośrednio w placówce medycznej w Polsce, jeżeli:

  • w chwili udzielania świadczeń nie ma odpowiedniego dokumentu potwierdzającego jego prawo do leczenia, czyli:
    • Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ)

lub

    •  Certyfikatu tymczasowo zastępującego EKUZ
  • skorzystał z planowanego leczenia, a nie ma dokumentu S2/E112
  • skorzystał z leczenia w placówce medycznej, która:
    • o działa poza polskim systemem publicznej opieki zdrowotnej
    • o nie ma umowy z NFZ w zakresie udzielonego leczenia.

Pacjent UE lub EOG zobowiązany jest do pokrycia całkowitych kosztów leczenia:

  • musi opłacić rachunki wystawione przez polską placówkę medyczną, w której był leczony – wysokość rachunku powinna być zgodna z cennikiem świadczeń zdrowotnych:
    • przyjętym przez placówkę
    • obowiązującym wszystkich pacjentów prywatnych
  • następnie może wystąpić do swojej instytucji ubezpieczenia zdrowotnego z wnioskiem o zwrot poniesionych kosztów.

Przed skorzystaniem z leczenia w Polsce powinien uzyskać informacje na temat warunków zwrotu kosztów leczenia w państwie ubezpieczenia.

Szczegółowych informacji udzielają Krajowe Punkty Kontaktowe w państwach UE i EOG